Fizibilite Nedir, Nasıl Yapılır?
29 08 2024
Fizibilite bir proje, fikir ya da ticari girişimin uygulanabilirliğini ölçmek amacıyla yapılan kapsamlı bir değerlendirmedir. Bir girişimde bulunmak, kendi işini kurmak ya da baştan sonra bir projeyi göğüslemek her ne kadar heyecan verici ve keyifli olsa da bunların tümü oldukça uzun bir yolculuktur ve bu yolculuk boyunca da sık sık yeni kararlar alınması, bazı risk ve krizlerin yönetilmesi gerekir. Fizibilite çalışması yapmak çıkacağınız bu yolculuktaki olası problemler ve tehditleri anlayarak, yatırımın ya da verilecek emeklerin istenilen hedefe ulaşıp ulaşamayacağını, kâr elde edilip edilmeyeceğini öngörmenizi sağlar. Özellikle son yıllarda ülkemizde de sık sık başvurulan yöntemlerden biri olan fizibilite analizi ile ilgili tüm merak edilenleri bu yazıda ele aldık.
Fizibilite nedir, fizibilite çalışması nasıl yapılır gelin yakından bakalım!
Fizibilite Nedir?
Fizibilite herhangi bir proje ya da girişim fikrinin uygulanabilirliğini, sürdürülebilirliğini, kârlı bir yatırıma dönüşüp dönüşmeyeceğini ortaya koymak amacıyla yapılan bir değerlendirme çalışmasıdır. İngilizce ''feasible” kelimesinden dilimize geçen fizibilite kavramı Türkçe’de “'uygulanabilir, yapılabilir'' anlamına gelir. Fizibilite nedir sorusunu en temelde bu şekilde yanıtlamak mümkün.
Fizibilite çalışması yapmak söz konusu fikir ya da uygulamanın ne denli yapılabilir olduğunu ortaya koymayı amaçlar. Fizibilite analizi kapsamında mevcut ya da önerilen fikrin, girişimin, projenin artıları ve eksileri değerlendirilir, girişimle/proje ile ilgili tehlikeler ve olası riskler ortaya konur, operasyonları yürütmek için gerekli kaynaklar incelenir ve en nihayetinde girişimin ya da projenin başarı olasılığı objektif bir şekilde değerlendirilir. Fizibilite çalışması yalnızca bir proje başlangıcında ya da girişim aşamasında değil sektöre bağlı olarak farklı amaçlar için de kullanılabilir.
Fizibilite Çalışması Nasıl Yapılır?
Fizibilite çalışması, söz konusu proje ya da fikrin ekonomik, teknik, yasal ve operasyonel yönlerini inceleyerek, projenin başarı şansını belirler. Fizibilite ne demek sorusunun yanıtının ardından sırada “fizibilite çalışması nasıl yapılır”ın yanıtı var. İşte fizibilite çalışmasının nasıl yapılacağına dair adımlar:
● Bir fizibilite çalışması her zaman bir ön araştırma ile başlar.
● Projenin temel amacı, hedefleri, kapsamı ve beklenen sonuçlar net bir şekilde tanımlanır.
● Projenin gerektirdiği kaynaklar, teknolojiler, altyapı ve diğer unsurlar belirlenir.
● Projenin hedeflediği pazarın büyüklüğü, potansiyeli, rekabet durumu ve müşteri ihtiyaçları ortaya konur.
● Ürün veya hizmet için gelecekteki talep tahmin edilir.
● Pazardaki rakipler, onların güçlü ve zayıf yönleri analiz edilir.
● Proje sürecinde karşılaşılabilecek teknik, ekonomik, yasal ve operasyonel riskler belirlenir.
● Riskleri azaltmak veya ortadan kaldırmak için stratejiler geliştirilir.
● Bunların ardından operasyonel ve iş planlarının detaylı raporu oluşturulur, gereken işçilik ve maliyetleri hakkında bir tahmin ortaya konur.
● Daha sonra öngörülen gelir, işletme maliyeti ve tahmini kârlarla birlikte tahmini bir gelir tablosu hazırlanır.
● Tüm analizler toplandıktan sonra, projenin uygulanabilir olup olmadığına dair bir karara varılır.
● Tüm bulgular ve analizler detaylı bir fizibilite raporunda toplanır ve -varsa- paydaşlara sunulur.
● Ve son olarak, söz konusu plana/projeye devam edip etmeme konusunda kesin bir karar verilir.
Fizibilite Çalışmasının Ana Bileşenleri
Fizibilite çalışmaları yapılırken birtakım fizibilite türleri üzerinden değerlendirme yapılır. Bunlar;
Ekonomik Fizibilite: Ekonomik fizibilite kâr-zarar analizinin gerçekleştirildiği aşamadır. Projenin maliyeti ve beklenen kârın analiz edilmesiyle, projenin finansal olarak sürdürülebilir olup olmadığı belirlenir. Bu aşamada maliyet-fayda analizi, yatırım geri dönüş süresi gibi ekonomik göstergeler değerlendirilir.
Teknik Fizibilite: Bu aşamada projenin teknik olarak gerçekleştirilebilir olup olmadığı değerlendirilir. Bu değerlendirme içinse kullanılacak teknolojilerin, altyapının ve ekipmanın mevcut olup olmadığı ve bu kaynakların projeye uygun olup olmadığı incelenir.
Yasal Fizibilite: Fizibilite çalışması yapılırken yasal fizibilite aşamasında; projenin ya da söz konusu girişim fikrinin yürürlükteki yasa ve hukusal düzenlemelere uygun olup olmadığı incelenir. Lisanslar, izinler ve diğer yasal gereklilikler bu aşamada değerlendirilir.
Operasyonel Fizibilite: Bu aşamada kaynaklar ve günlük operasyonların yönetilebilir olup olmadığı; projenin hedeflerine ulaşmak için gereken insan kaynakları, süreçler ve diğer operasyonel unsurlara sahip olunup olunmadığı değerlendirilir.
Zaman Fizibilitesi: Bu aşamada projenin planlanan süre içinde tamamlanıp tamamlanamayacağı değerlendirilir. Proje zaman çizelgesi ve teslim tarihleri dikkate alınarak, projenin zamanında gerçekleştirilebilirliği incelenir.
Fizibilite ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Fizibilite raporu nedir?
Fizibilite raporu, bir projenin veya girişimin uygulanabilirliğini değerlendirmek amacıyla yapılan fizibilite çalışmasının bulgularını ve analizlerini içeren kapsamlı bir belgedir. Bu raporda projenin ekonomik, teknik, yasal ve operasyonel açılardan ne kadar mümkün ve sürdürülebilir olduğu ortaya koyulur ve projenin hayata geçirilip geçirilmeyeceği konusunda karar verici bilgiler içerir.
Fizibilite raporunu kim hazırlar?
Fizibilite raporu genellikle proje hakkında kapsamlı bilgiye sahip ve farklı alanlarda uzmanlığı bulunan bir ekip tarafından hazırlanır. Bu ekip, projenin büyüklüğüne, karmaşıklığına ve niteliğine bağlı olarak farklı disiplinlerden profesyonelleri içerebilir. Fizibilite raporu hazırlayan ekip içerisinde genellikle ekonomist, teknik uzman, finans uzmanı, proje yöneticisi, iş geliştirme uzmanı, hukuk danışmanı ve operasyonel uzman bulunur.
Fizibilite çalışması neden önemlidir?
Fizibilite çalışmasında projenin uygulanabilirliğini tüm yönleriyle değerlendirildiği için gerçekçi değerlendirme sonuçları elde edilmiş olur. Bu sayede proje ya da girişim fikri hakkında bilinçli ve doğru kararlar alınabilir.
Pluxee üye iş yeri ağına katılmak ve kazancınızı artırmak ister misiniz? Başvuru ve detaylar için hemen tıklayın!