Kıdem Tazminatı Nedir? Nasıl Hesaplanır?
26 04 2024
Bir çalışanın bir iş yerinde çalıştığı süre boyunca edindiği haklardan biri de kıdem tazminatıdır. Kıdem tazminatı, ilgili iş yerinde çalışılan süre boyunca kazanılan kıdemin karşılığı olarak ödenen bir tazminat türünü ifade eder. Kıdem tazminatının koşulları 4857 sayılı İş Kanunu’na göre belirlenmiştir.
Kanun gereği “işçi” olmanız, aynı işverenin iş yerinde en az 1 yıl süreyle çalışmış olmanız ve haklı fesih koşullarından birinin gerçekleşmiş olması durumunda kıdem tazminatı alma hakkınız bulunur. Kıdem tazminatı işçiye çalıştığı süreye bağlı olarak belirli bir ödeme yapılması anlamına geldiği için, kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken işçinin çalışma süresi en önemli faktörlerden biridir. Kıdem tazminatı hesaplama detaylarına gelin yakından bakalım!
Kıdem Tazminatı ile İlgili Bilinmesi Gerekenler
Belirli koşulların sağlanması durumunda işveren tarafından çalışana ödenen tazminat çeşidi olan kıdem tazminatı ile ilgili bilinmesi gerekenleri sizler için derledik:
Çalışanın kıdem tazminatı alabilmesinin birtakım koşulları bulunur. İşte kıdem tazminatı alma şartları:
- 4857 sayılı İş Kanunu’na göre “işçi” olmanız,
- İlgili iş yerinde en az 1 yıldır çalışıyor olmanız,
- Askerlik, emeklilik hakkının elde edilmesi, işveren tarafından sunulan iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık sebebi dışındaki sebepler, kadın çalışanlar için evlilik ve 1 yıllık zaman dilimi içerisinde işten ayrılma talebi, çalışanın vefatı gibi nedenlerle iş sözleşmesi feshinin gerçekleşiyor olması.
- Kıdem tazminatında yemek yardımı, konut yardımı, gıda yardımı, giyecek yardımı, aile yardımı, yıpranma tazminatı, bayram harçlığı, teşvik primi, taşıt yardımı, yakacak yardımı gibi ödemeler de dikkate alınır.
- Yıllık izin ücreti, evlenme yardımı, genel tatil ücreti, fazla çalışma ücreti, devamlılık göstermeyen primler ise dikkate alınmayan ödemelerdendir.
- Deniz ve hava taşıma işinde çalışanların, sporcuların, çırakların, rehabilite edilenlerin, ev hizmetinde çalışanların kıdem tazminatı hakkı bulunmaz.
- Kıdem tazminatı miktarı, ülkeye ve çalışma koşullarına göre değişiklik gösterebilir.
- İşçiler kendi isteğiyle işten ayrıldığında yani istifa ettiğinde kıdem tazminatı alma hakkı bulunmaz. Ancak işçi evlilik (sadece kadın işçiler için 1 yıl süre içerisinde), emekliliğe hak kazanma, maluliyet sebepleriyle işten ayrılmak isterlerse kıdem tazminatı alabilir.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken dikkate alınması gereken temel bilgi şudur:
Kıdem tazminatı, bir çalışanın ilgili iş yerinde çalıştığı her 1 yıl süresi için, brüt ücretin 30 günlük tutarıdır.
Kıdem tazminatı hesaplama 2024 yılı için işçinin işe giriş ve işten çıkış tarihleri arasındaki süre ve son brüt maaşı göz önünde bulundurularak yapılır. Bu brüt maaş yol, yemek, akaryakıt yardımı gibi süreklilik arz eden ek ödemelerin de eklendiği “giydirilmiş brüt maaş” olarak hesaplanır.
Giydirilmiş brüt maaş, çalışanın iş yerinde çalıştığı her bir yıl süre ile çarpılır ve hak edilen kıdem tazminatı tutarı elde edilmiş olur. Bu hesaplama yapılırken yıl kesirleri de dikkate alınır. Dolayısıyla arta kalan aylar güne çevrilir ve son brüt ücret 365'e bölünerek günlük ücret elde edilir. Elde edilen bu günlük ücret ile güne çevrilen çalışma süreleri çarpılır. Hesaplamanın sonucunda da tüm bu rakamlar toplanır ve kıdem tazminatı tutarı elde edilmiş olur.
Basit bir örnekle kıdem tazminatı hesaplaması yapmak gerekirse; aynı iş yerinde 4 yıl çalışmış ve son brüt maaşı 30.000 TL olan bir işçi, iş akdinin feshedilmesi durumunda yaklaşık olarak 120.000 TL kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Eğer daha net bir kıdem tazminatı hesaplaması yapmak isterseniz işe başlama tarihi, işten ayrılma tarihi, aylık brüt maaş, kümülatif vergi matrahı gibi bilgileri de işin içine katarak bir hesaplama yapmanız gerekir.
Önemli Bilgi: 01 Ocak 2024 tarihinden itibaren işçilere ödenecek kıdem tazminatının yıllık tavan ücreti tutarı 35.058,58 TL’dir.
Bir işveren olarak çalışanlarınızın motivasyonunu sağlayarak, işten ayrılma oranını önemli ölçüde azaltabileceğinizi biliyor musunuz? Fırsatlarla dolu Pluxee dünyasını keşfedin!