nace

NACE Kodu Nedir? Nasıl Sorgulanır?

18 12 2024

Değişen ve gelişen iş dünyasında şirketlerin ulusal çapta sınıflandırılabilmeleri için belirli sistemler bulunur.

NACE kodu uygulaması da bu sistemlerden birisidir. Ülkemizde ticaret ve sanayi alanında faaliyet gösteren işletmelerin ekonomik faaliyetlerini tanımlamak ve sınıflandırmak için NACE kodu kullanılır. Yeni bir şirket kurmak isteyen herkesin birçok prosedür için NACE koduna sahip olması gerekir. Şirket kurma sürecindeyseniz veya bu süreçteki prosedürleri merak ediyorsanız NACE kodu hakkında bilgi sahibi olmanız oldukça önemlidir. Bu yazımızda NACE kodu ne demek gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.

NACE Kodu Nedir?

NACE kodu, Fransızca "Nomenclature statistique des Activités économiques dans la Communauté Européenne" ifadesinin kısaltmasıdır. Bu ifadeyi “Avrupa Topluluğu'ndaki Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiksel Sınıflandırması” olarak Türkçeye çevirmek mümkündür. Bu sistem, Avrupa Birliği ülkelerinde standart bir ekonomik faaliyet sınıflandırması sunar ve ticari faaliyetlerin daha düzenli bir şekilde izlenmesini sağlar. Bu uygulama ilk olarak 1970 yılında Avrupa Birliği ülkeleri kapsamına girdi. Ardından 2005 yılındaki Avrupa Birliği uyum çalışmaları kapsamında ülkemiz de NACE kodu kullanmaya başladı. NACE kodu aynı zamanda “faaliyet kodu” olarak da bilinmektedir. 

NACE Kodunun Önemi

NACE kodu ülkemizde yeni bir şirket kurmak isteyenler ve ticari faaliyetlerine yasal olarak devam etmek isteyen işletmeler için büyük önem taşımaktadır. Yeni bir şirket kurma sürecinde Ticaret Odası’na kayıt yaptırabilmek için NACE kodu şartı aranır. Bununla birlikte şirketlerin belirli kategorilere dahil olabilmeleri ve kapsamlı analiz süreçlerine dahil olabilmeleri için de NACE koduna sahip olmaları önemlidir. Tüm bunlara ek olarak vergi düzenlemeleri ve çalışanlara ödenen SGK primleri de NACE kodu ile belirlenmektedir.

NACE Kodu Nasıl Alınır?

Türkiye'de NACE kodu ticaret siciline kayıtlı işletmelere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği  (TOBB) tarafından atanmaktadır. Bu kod ile işletmeler, faaliyet alanlarına göre ve uygun kod belirlenir. İşletmenizi kurarken ticaret sicili memurları tarafından bu işlem otomatik olarak gerçekleştirilir. İşletmeler bu süreçte hem çalışma alanı hem de tehlike sınıfı çerçevesinde üç kategoride değerlendirilir:

  • Az Tehlikeli: Gıda, perakende ticaret ve büro hizmetleri gibi alanlarda faaliyet gösteren şirketler.
  • Tehlikeli: Kesme, boyama, imalat ve servis gibi alanlarda hizmet gösteren işletmeler.
  • Çok Tehlikeli: Tersane, madencilik ve inşaat işletmeciliği gibi alanlarda faaliyet gösteren işletmeler.

NACE Kodu Sorgulama Nasıl Yapılır?

Hem işletme sahiplerinin hem de çalışanların NACE kodunun yapısını bilmeleri gerekir. Böylece herhangi bir ticari faaliyet belgesinde veya resmi evraklarda bu kodu tanıyarak temas halinde olduğunuz işletmelerin bilgilerini inceleyebilirsiniz. NACE kodu sorgulama işlemi için birçok farklı yöntem bulunmaktadır.

  1. Vergi Levhası Üzerinden Sorgulama: 

    İşletmenizin vergi levhasında, size atanmış NACE kodunu bulabilirsiniz. Kod genellikle vergi levhasının üst kısmında yer alır. Vergi levhasında mükellefin adı soyadı, ticaret unvanı, adresinin yanı sıra “ana faaliyet kodu” başlığında bir bölüm de bulunur. Bu alanda bulunan 6 haneli kod aynı zamanda NACE kodudur.

  2. Ticaret Odası Üzerinden Sorgulama:

    İşletmeniz hangi odaya kayıtlıysa, o oda üzerinden NACE kodunuzu öğrenebilirsiniz. Bu işlem genellikle e-devlet üzerinden veya ilgili odanın online platformlarından yapılabilir. Örneğin İstanbul Ticaret Odası’na kayıtlı olan işletmeler için odanın resmi internet sitesi olan ito.org.tr üzerinden firma NACE kodu sorgulama işlemi gerçekleştirilebilir.

  3. E-Devlet Üzerinden Sorgulama:

    Türkiye’de birçok işlem gibi NACE kodu sorgulama işlemi de e-Devlet sistemi üzerinden yapılabilir. e-Devlet’e giriş yaptıktan sonra " e-Vergi Levhası Sorgulama" hizmetini kullanabilirsiniz.

  4. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Sicil Numarası Üzerinden NACE Kodu Sorgulama:

    Son olarak SGK sicil numarası üzerinden de NACE kodu öğrenmek mümkündür. SGK sicil numarasının 2,3,4,5,6,7. haneleri NACE kodunu göstermektedir.

Şirket sahiplerinin devlet dairelerine gitmeden yapabileceği diğer işlemler için:

İşverenlerin Devlet Dairelerine Gitmeden Yapabileceği İşlemler

Bazı Faaliyet Alanları İçin NACE Kodları

Daha önce de belirttiğimiz üzere NACE kodları firmaların faaliyet alanlarına göre değişkenlik göstermektedir. İşte girişimciler ve iş insanları tarafından merak edilen faaliyet alanlarına göre NACE kodları:

  • Bina İnşaat NACE Kodu: 41.20
  • İş ve Yönetim Danışmanlığı NACE Kodu: 70.22.03
  • Nakliye NACE Kodu: 49.4
  • Araç Kiralama NACE Kodu: 77.11
  • Çay Ocakları ve Kahvehaneler için Kafe NACE Kodu: 56.30.02
  • Lokanta NACE Kodu: 56.10
  • Tekstil NACE Kodu (Tekstil Ürünlerin Ticareti): 46.41
  • Gıda NACE Kodu (Gıda Maddelerinin İmalatı): 10.89
  • Yaşam Koçluğu ve Danışmanlık NACE Kodu: 86.90
  • Bakkal NACE Kodu: 47.11
  • Market NACE Kodu: 47.11
  • Güzellik Salonu NACE Kodu: 96.02.01
  • Oto Yıkama NACE Kodu: 45.20.03
  • Toptan Gıda NACE Kodu (Meyve ve Sebze Ticareti): 46.31
  • Turizm NACE Kodu (Seyahat Acentesi Faaliyetleri): 79.11
  • Terzi NACE Kodu: 14.13.05
  • Dış Ticaret NACE Kodu: 46.19.01
  • Hafriyat NACE Kodu: 43.12
  • Hırdavat NACE Kodu: 46.74.01

Yeni şirketinizde çalışanlarınıza mutlu ve zengin bir çalışma ortamı sunmak ister misiniz? %100’e varan vergi avantajıyla sunduğumuz Pluxee Yemek gibi hizmetlerimiz çalışan dünyasının vazgeçilmezi olmaya aday.