Ücretli İzin Nedir? Ücretli İzin Çeşitleri Nelerdir?

Ücretli İzin Nedir?

Çalışanların motivasyonunu korumak ve verimli çalışmalarını desteklemek için dinlenmelerini desteklemek gerekir. Zira yoğun ve izinsiz bir çalışma hayatı motivasyonun azalmasına engel olabilir. Ücretli izin hakkı bu durumlar için büyük önem taşır. Yasal olarak güvence altına alınan ücretli izinler çalışanların işten ayrıldığı süre boyunca normal maaşını almasını sağlayan bir çalışma hakları türüdür. İşverenler 4857 sayılı İş Kanunu’nda belirtilen maddelere uygun olarak çalışanlarına ücretli izin imkanı sağlar. Bu kapsamda çalışanlar birçok farklı ücretli izin hakkı tanınabilir.

Ücretli İzin Çeşitleri

Çalışma şartlar ile çalışma haklarına ilişkin hak ve sorumlulukları belirten İş Kanunu’nda ücretli izin hakkı da açıkça belirtilmiş konumda. İş Kanunu’na yer alan 45.maddede  “Toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerine hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde işçilere tanınan haklara, ücretli izinlere ve yüzde usulü ile çalışan işçilerin bu Kanunla tanınan haklarına aykırı hükümler konulamaz. Bu hususlarda işçilere daha elverişli hak ve menfaatler sağlayan kanun, toplu iş sözleşmesi, iş sözleşmesi veya gelenekten doğan kazanılmış haklar saklıdır.” hükmü bulunur. Bu maddeye bakacak olursa çalışanların ücretli izin hakkının tamamen güvence altında olduğunu söyleyebiliriz. Çalışanların dinlenme ve özel izin ihtiyaçları için sunulan ücretli izin çeşitleri şunlardır:

Yıllık İzin

İş Kanunu’ndaki 53, 54 ve 55. Maddelerce güvence altına alınan yıllık izin hakkı, bir yılını dolduran çalışanlara tanınmaktadır.  Bu maddelere göre çalışanlar yıl içinde belirli bir süre boyunca kullanabilecekleri izin hakkına sahiptir. Yıllık izin süreleri genellikle iş kanunları veya şirket politikaları tarafından belirlenir ve çalışanın hizmet süresine göre değişkenlik gösterebilir. Hizmet süreleri açısından değerlendirildiğinde yıllık hakkı şu şekildedir:

1-5 yıl arasında çalışanlar: 14 gün

5-15 yıl arasında çalışanlar: 21 gün

15 yıl ve üzeri çalışanlar: 26 gün

Doğum İzni 

Doğum yapacak anne verilen izindir. Bu izin, annenin sağlık durumu, doğum sonrası bakım ve bebekle ilgilenme gibi faktörlere bağlı olarak farklılık gösterebilir. Doğum izni genellikle doğum tarihinden önce ve sonra belirli bir süreyi kapsar. 16 haftadan oluşan izin süresinde ilk 8 hafta doğumdan önce sonraki 8 hafta ise doğumdan sonra verilir. 

Babalık İzni 

Babalık izni, çalışanların yeni doğum yapan eşinin yanında olmaları için verilen yasal bir haktır. İş Kanunu’nun ek maddesinde belirtilen babalık izni süresi 5 gündür. Çalışan babalar bu izinden yararlanarak eşi ve çocuklarıyla vakit geçirme imkanı bulur. 

Hastalık İzni 

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve İş Kanunu’nun belirli maddelerinde çalışanlara hastalık izni hakkı tanınmaktadır. Bu kanunlara göre çalışanlar doktor muayenesi sonucunda aldıkları raporu ilgili kurumlara ileterek ücretli hastalık izni hakkına sahip olur.

Evlilik İzni 

Evlilik izni yeni bir yuva kurma sürecinde olan çalışanlar için sunulan bir haktır. Bu ücretli izin çeşidinde belirtilen minimum izin süresi özel sektör çalışanları için 3 gün kamu sektörü çalışanları için 7 gündür. Ancak işverenler çalışanlarının motivasyonunu güçlendirmek amacıyla izin günü sayısını artırabilir.

Taşınma İzni 

Çalışanlar ev değişikliği sürecinde de izin kullanma hakkına sahiptir. İş Kanunu’na göre şehir içinde gerçekleştirilen taşınma izni süresi 2 gün, şehirlerarası taşınma izni süresi ise 15 gündür. Ancak bu süreler iş sözleşmesine ve işverene bağlı olarak da değişkenlik gösterebilir.Periyodik Kontrol İzniKadın çalışanlar için sunulan bu imkan hamilelik döneminde olan çalışanların sağlık kontrollerinde kullanılmaktadır. İşverenler çalışanlarına gebelik muayeneleri ve tedavileri için izin hakkı sunmakla yükümlüdür. 

Refakat İzni 

Çalışanların hasta yakınlarına destek olabilmesi için sunulan refakat izni ücretli bir haktır. Çalışanlar hasta yakını olarak maksimum 3 ay izin alabilir. Bu süre dolduktan sonra çalışanlar işverenleriyle iletişime geçerek izni uzatma hakkına sahiptir.

Evlat Edinme İzni 

İşverenler evlat edinen çalışanlarına da belirli bir süre izin vermekle yükümlüdür. İş Kanunu’nun 74.maddesine göre; “üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir.” 

Mazeret İzni

Çalışanlar acil işleri için de izin talep etme hakkına sahiptir. Doğum, evlenme, ölüm ve hastalık gibi durumlar bu izin hakkı çerçevesinde değerlendirilir. Evlilik, ölüm ve evlat edinme gibi süreçlerde çalışanların 3 gün izin hakkı bulunur. Eğer çalışanın engelli veya ciddi hastalığı olan çocuğu varsa, hastalık raporu ibraz edilerek 10 güne kadar izin kullanabilir. Ücretli izin hakları çalışanları birçok durumda güvence altına almak için sunulur. Yani çalışanlarının verimli çalışması için bu izin hakları oldukça önemlidir. Eğer firmanın çalışanlar için kaliteli bir yaşam sunduğunu göstermek istiyorsan sen de çeşitli yan yaklar sunabilirsin. İşte Pluxee Yemek ve Pluxee Hediye gibi hizmetlerimiz tam da bunun için var!